بولوت

         ﺟﺎﺩاﺭﺩ اﺯ ﻣﻮﺿﻌﮕﻴﺮی ﻫﺎی جسور ﻭﻛﻼی ﻣﺤﺘﺮﻡ ﺁﻗﺎﻳﺎﻥ ﺩاﻛﺘﺮ ﻓﺎﻳﻖ، ﺑﺸﻴﺮ اﺣﻤﺪ ته‌یـَنج، ﺳﻴﺪ اﻧﻮﺭ ﺳﺎﺩاﺕ، ﺩاﻛﺘﺮ ﻓﺮﻫﻤﻨﺪ ﻭ ﺩﻳﮕﺮاﻥ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﺩﺭﺝ ﻫﻮﻳﺖ ﻗﻮمی اﺗﺒﺎﻉ اﻇﻬﺎﺭ ﻗﺪﺭﺩانی ﻧﻤﺎﻳﻴم ﻭ اﻣﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﭼﺮا ﺣﻠﻘﺎﺕ ﻣﺘﻌﺼﺐ و اﻧﺤﺼﺎﺭ ﻃﻠﺐ، ﺩﻳﻦ ﻭ ﺩﻧﻴﺎ ﺭا ﺑﺮای ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻓﺯﻭﻥ ﺧﻮاهی ﻫﺎی ﺧﻮﻳﺶ ﻣﻮﺭﺩ ﺳؤ اﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮاﺭ ﻣﻴﺪﻫﻨﺪ ﻣﺨﺘﺼﺮ ﺑﻪ آﻥ می ﭘﺮﺩاﺯﻳﻢ:

         ﺑﺮای ﺗﺸﻜﻞ ﻣﻠﺖ ﻭ ﻳﺎ اﻳﺠﺎﺩ ﻣﺠﻤﻮعۀ ﺑﺸﺮی ﺑﻨﺎﻡ ﻣﻠﺖ، ﻣﻮﺟﻮﺩﻳﺖ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎی ﻭاﺣﺪ (ﻛﺸﻮﺭ) ﻭ ﻣﺸﺘﺮﻛﺎﺕ حقیقی (ﺳﻴﺎسی، اﻗﺘﺼﺎﺩی، ﺗﺠﺎﺭتی، ﻓﺮهنگی، ...) ﺷﺎﺧﺼﻪ ﻫﺎی ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻬﻢ اﻧﺪ. ﺑﺪﻳﻦ معنی ﻛﻪ ﺩﺭ اﻳﺠﺎﺩ ملتی ﺑﻨﺎﻡ ﻣﻠﺖ اﻓﻐﺎن نخست اﺯ ﻫﻤﻪ، ﺩﺭ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎی ﻭاﺣﺪ ﺑﻨﺎﻡ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ اﺷﺘﺮاﻙ حقیقی اﺗﺒﺎﻉ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺳﻴﺎسی، اﻗﺘﺼﺎﺩی، اﺟﺘﻤﺎعی... ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻭ ﺗأﻣﻴﻦ ﺷﻮﺩ. ﻫﻤﻴﻨﻜﻪ اﻣﺮﻭﺯ ﻛﺴﺎنی ﭼﻪ ﺑﻪ ﺣﻖ ﻭ ﻳﺎ ﻧﺎﺣﻖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮاﻥ ﭘﺸﺘﻮﻥ، ﺗﻮﺭﻙ،  ﺗﺎجیک،  ﻫﺰاﺭﻩ ﻭ ﻳﺎ اﻗﻮاﻡ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺭ ﻛﺎﺑﻴﻨﻪ، ﻗﻀﺎ ﻭ اﺩاﺭاﺕ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﻭلتی ﺣﻀﻮﺭ ﺩاﺭﻧﺪ، ﺗﻤﺜﻴﻞ ﻇﺎﻫﺮی ﻭ ﻓﺮضی ﻫﻤﺎﻥ ﻣﺸﺘﺮﻛﺎتی اﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺗﺸَﻜُﻞ ﻣﻠﺖ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ.

         ﭘﺮﻭﺳﻪ ﻣﻠﺖ ﺳﺎﺯی ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ اﻧﺠﺎﻡ ﻭﻇﺎﻳﻔﺶ، اﺗﺒﺎﻉ ﻣﻜﻠﻒ ﻭ ﻣﺠﺒﻮﺭ ﺭا ﺑﻪ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪ ﺩاﺭای ﺣﻘﻮﻕ ﻭ ﻣﺴﻮﻭﻟﻴﺖ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻴﻜﻨﺪ. ﻣﺮﺩﻡ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻫﻴﭻ ﮔﺎهی ﻣﻠﺖ ﻧﺒﻮﺩﻩ اﻧﺪ، ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻥ آﻧﺮا ﻣﻠﺖ اﻓﻐﺎن ﻧﺎﻣﻴﺪ. ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺩﻭ ﻭ ﻧﻴﻢ ﺳﺪۀ اﺧﻴﺮ ﺑﺮﻏﻢ ﻣﻮﺟﻮﺩﻳﺖ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺸﺘﺮﻙ، اﺗﺒﺎﻉ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﺗأﻣﻴﻦ ﻣﺸﺘﺮﻛﺎﺕ ﺳﻴﺎسی، اﻗﺘﺼﺎﺩی، اﺟﺘﻤﺎعی، ﻓﺮهنگی ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻗﺪﺭﺕ ﺩﻭلتی نقشی ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﻧﺪ ﻭ ﺣﺎﻻ ﻫﻢ ﺭﻭﺯﻧﻪ یی ﺑﺮای ﻣﻠﺖ ﺷﺪﻥ ﺗﺎ ﺩﻩ ﻫﺎ ﺳﺎﻝ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ نمی ﺭﺳﺪ. ﭼﺮا؟ ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻭ ذﻫﻨﻴﺖ ﻣﻠﺖ ﺳﺎﺯی ﺩﺭ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ، ﺣﺪ اﻗﻞ ﺩﺭ اﻓﻜﺎﺭ ﻣﺪﻳﺮاﻥ ﺑﺰﺭﮒ ﺩﻭلتی ﻭ ﺑﺨﺼﻮﺹ ﺭﻳﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪاﺭﺩ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻠﺖ ﺳﺎﺯی ﻣﺤﺼﻮﻝ ﺟﻮاﻣﻊ ﻣﺪﺭﻥ ﺑﺎ اﻓﻜﺎﺭ ﻭ ﺩاﺷﺘﻪ ﻫﺎی ﺑﻠﻨﺪ ﻓﺮهنگی ﻭ اﻗﺘﺼﺎﺩی اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻣﺘأﺳﻔﺎﻧﻪ ﺑﺮای ﻓﻌﻼً ﻓﺮﺳﺦ ﻫﺎ اﺯ آﻥ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺩاﺭﻳﻢ. ﻭاقعیتی ﺭا اﺯ ﻗﻮﻝ یکی اﺯ ﻣﺴﻮﻭﻟﻴﻦ ﻃﺮاﺯ اﻭﻝ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮﺭی ﻧﻘﻞ ﻗﻮﻝ ﻣﻴﻜﻨﻢ ﻛﻪ ﺳﻪ ﻣﺎﻩ ﻗﺒﻞ اﻳﺸﺎﻥ ﺑﺮاﻳﻢ ﺑﺎﺯﮔﻭ ﻛﺮﺩﻧﺪ:

         ﺷﺎﮔﺮﺩاﻥ یکی اﺯ ﻭﻻﻳﺎﺕ ﻣﺤﺮﻭﻡ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺩﺭ اﻣﺘﺤﺎﻥ ﺷﻤﻮﻟﻴﺖ ﺩاﻧﺸﮕﺎﻩ ﻧﻆﺎمی اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺳﻬﻤﻴﻪ ﺭا اﺯ آن خوﺩ ﻣﻴﺴﺎﺯﻧﺪ ﻭ ﻣﻨﺘﻆﺮ اﻧﺪ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﭘﻮهنحی ﻫﺎی دﻟﺨﻮاۀ ﺧﻮﻳﺶ ﺷﻮﻧﺪ، اﻣﺎ ﺫﻫﻨﻴﺖ ﻣﺮﻳﺾ ﻭ اﻧﺤﺼﺎﺭ ﺩﺭ ﻗﺪﺭﺕ ﺩﻭلتی، ﻣﺎﻧﻊ ﺷﻤﻮﻟﻴﺖ آﻧﻬﺎ ﺑﺮ اﺳﺎﺱ ﻧﻤﺮاﺕ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻭ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ اﺯ ﻳﻚ ﻭﻻﻳﺖ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺯ ﺗﻌﺪاﺩ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺎﻣﻞ ﭘﻮﻫﻨﺘﻮﻥ ﻫﺎ ﺷﻮﺩ. ﻣﻌﻀﻞ ﺧﻠﻖ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻭ ﺑﺮای ﺣﻞ آﻥ ﺟﻠﺴﺎﺕ ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﺩﻭلتی ﺩﺭ اﺭﮒ، ﺗﺤﺖ ﺭﻫﺒﺮی آﻗﺎی ﻛﺮﺯی ﺩاﻳﺮ ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ. ﺑﺮ اﺳﺎﺱ ﺣﻜﺎﻳﺖ، ﻣﻘﺎﻡ ﻣﺤﺘﺮﻡ ﺧﻂﺎﺏ ﺑﻪ ﺭﻳﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮﺭ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ:

         «ﺟﻨﺎﺏ ﺭﻳﻴﺲ ﺻﺎﺣﺐ، ﺷﺎﮔﺮﺩاﻥ ﻭﻻﻳﺖ ﻳﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﺑﺮ اﺳﺎﺱ اﻣﺘﺤﺎﻥ ﺷﻤﻮﻟﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺳﻬﻤﻴﻪ ﺭا ﺑﺮای ﺧﻮﻳﺶ اﺧﺘﺼﺎﺹ ﺩاﺩﻩ اﻧﺪ، ﺑﻨﺎﺑﺮ اﻳﻦ ﺣﻖ ﺩاﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣؤﺳﺴﺎﺕ ﺩﻟﺨﻮاۀ ﺧﻮﻳﺶ ﺷﻮﻧﺪ، اﮔﺮ ﺷﻚ ﻭﺷﺒﻬﻪ یی ﻭﺟﻮﺩ ﺩاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺩﺭ آﻧﺼﻮﺭﺕ ﻣﺮاﺟﻊ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻭﺯاﺭﺕ ﺩﻓﺎﻉ ﻣﺠﺪﺩاً اﺯ ﺷﺎﮔﺮﺩاﻥ ﻣﺘﻘﺎضی اﻣﺘﺤﺎﻥ اﺧﺬ ﻛﻨﻨﺪ ﺩﺭ ﻏﻴﺮ آﻥ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻣﺎﻧﻊ ﺗﺮاشی ﻛﺮﺩ و ﺳﻬﻤﻴﻪ ﻓﻴﺼﺪی اﻗﻮاﻡ ﺭا ﺑﻬﺎﻧﻪ ﮔﺮﻓﺖ.»

         ﺑﺮای ﺣﻞ ﻣﻌﻀﻞ ﺑﺮ اﺳﺎﺱ ﻓﺮﻣﺎﻳﺸﺎﺕ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻗﻮﻡ ﮔﻮﻳﺎ ﺑﺮاﺩﺭ ﺑﺰﺭﮒ ﺻﺤﺒﺖ ﻫﺎی ﺯﻳﺎﺩی ﺭﺩ ﻭ ﺑﺪﻝ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻆﺮﻣﺎﻥ ﻣﺠﺪﺩاً ﺧﻂﺎﺏ ﺑﻪ ﺭﻳﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮﺭ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ: «ﺟﻨﺎﺏ ﺭﻳﻴﺲ ﺻﺎﺣﺐ، ﺷﻤﺎ ﻛﻪ ﺧﻮﺩ ﺣﺎمی ﺩﻣﻮﻛﺮاسی ﻭ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺳﻴﺎسی ﻫﺴﺘﻴﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻣﻠﺖ ﺳﺎﺯی ﻫﻢ ﻋﻼﻗﻪ ﺩاﺭﻳﺪ، ﭼﺮا ﻗﻀﺎﻳﺎ ﺭا ﺑﺮ اﺳﺎﺱ ﺣﻘﻮﻕ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪی ﺣﻞ و ﻓﺼﻞ ﻧﻛﺮﺩﻩ ﺑﺮ سهم بندی ﺩﻟﺨﻮاﻩ ﻗﻮمی ﺗأﻛﻴﺪ ﺩاﺭﻳﺪ؟ ﺟﻨﺎﺏ ﺭﻳﻴﺲ ﺻﺎﺣﺐ، ﺑﺮای اﻳﻨﻜﻪ ﺩﺭ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻣﻠﺖ ﺳﺎﺧﺖ، ﭼﻪ ﺧﻮﺏ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻨﺎﺻﺐ ﻣﻬﻢ اﻳﻦ ﻛﺷﻮﺭ ﺭا به ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻫﺎی ﻻﻳﻖ ﻭ ﺩﻟﺴﻮﺯ اﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﻭاﮔﺬاﺭ ﺷﻮﻳﺪ. ﻣﺜﻼ،ً ﻭﺯاﺭﺕ ﺩاﺧﻠﻪ ﻭ ﻳﺎ ﻫﻢ ﻭﺯاﺭﺕ ﺩﻓﺎع ﻛﺸﻮﺭ ﺭا ﺑﻪ ﻳﻚ اﻭﺯﺑﻴﻚ ﻻﻳﻖ ﻭ ﻣﺘﻌﻬﺪ ﺑﺴﭙﺎﺭﻳﺪ، اﻣﻨﻴﺖ ملی ﺭا ﺑﻪ ﻳﻚ ﻫﺰاﺭﻩ ﻭ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺷﻜﻞ ﻭﺯاﺭﺕ ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎی ﺩﻳﮕﺮ ﺭا ﺑﻪ اوﻳﻤﺎﻕ، ﻧﻮﺭﺳﺘﺎنی، ﭘﺸﻪ یی ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻫﻤﻪ اﻗﻮاﻡ ﺧﻮﺩ ﺭا ﺩر ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﻛﺸﻮﺭ ﺷﺮﻳﻚ ﺑﺪاﻧﻨﺪ.»

         ﺭﻳﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮﺭ ﺑﻪ ﺟﻮاﺏ ﻫﻤﻜﺎﺭ ﻣﺤﺘﺮﻡ ﺷﺎﻥ ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﻨﺪ: «ﻫﺎ بلی، ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺧﻮﺏ. ﻫﺎ ﻭاﻟﻠﻪ ﺧﻮﺏ ﮔﻔﺘﻴﺪ، ﻫﺎ راستی، اﻭﺯﺑﻴﻚ ﻫﺎ ﻭﺯاﺭﺕ ﺩاﺧﻠﻪ ﻳﺎ ﺩﻓﺎﻉ ﺭا ﻛﺮﺩﻩ ﻣﻴﺘﻮاﻧﻨﺪ، یعنی اﺯ ﻋﻬﺪۀ ﻭﺯاﺭﺕ ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎیی ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻴﺪ ﺑﺮآﻣﺪﻩ ﻣﻴﺘﻮاﻧﻨﺪ؟»

         ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﺤﺘﺮﻡ ﺩﺭ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮﺭی، ﻭی اﻧﺘﻆﺎﺭ ﻣﻴﻜﺸﺪ ﻛﻪ ﺣﺪ اﻗﻞ اﺯ ﻭﺯﺭای ﻣﻨﺴﻮﺏ ﺑﻪ اﻭﺯﺑﻴﻚ ﻫﺎ ﻭ ﻳﺎ ﻫﺮ ﻗﻮﻡ ﺩﻳﮕﺮ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺩﻻیلی ﺑﺸﻨﻮد مبنی ﺑﺮ اﻳﻨﻜﻪ اﻭﺯﺑﻴﻚ ﻫﺎ و ﻳﺎ ﻫﺭ ﺧﻮﺏ ﺩﻳﮕﺮ اﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺧﻮﺑﺘﺮ اﺯ ﻭﺯﻳﺮ ﺻﺎﺣﺒﺎﻥ قبلی ﻭ فعلی ﻭﺯاﺭﺕ ﻫﺎی ﺩﻓﺎﻉ ﻭ ﺩاﺧﻠﻪ ﻭ ﻳﺎ ﻫﺮ ﻭﺯاﺭﺗﺨﺎنۀ ﻛﻠﻴﺪی ﺩﻳﮕﺮ اﺯ ﻋﻬﺪﻩ ﻣﺴﻮﻭﻟﻴﺖ ﻫﺎی ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺮ می آﻳﻨﺪ، اﻣﺎ ﻫﻴﭻ ﺻﺪایی اﺯﻳﻦ اﻭﺯﺑﻴﻚ ﻫﺎی ﺑﻪ ﻇﺎﻫﺮ ﻭﺯﻳﺮ ﻭ ﻳﺎ ﻣﺸﺎﻭﺭ ﻛﻪ ﭼﻮﻥ ﻛﻠﻮخ فرﺵ ﻛﺮسی ﻫﺎی اﻫﺪایی ﺟﻨﺎﺏ ﻛﺮﺯی ﺷﺪﻩ اﻧﺪ ﺑﺮﻧﻤﻴﺨﻴﺰﺩ ﻭ طبیعی اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ ﭼﻨﻴﻦ اﻧﺘﻆﺎﺭی اﺯ ﻣﺎﺭﺷﺎﻝ، ﺟﻨﺮاﻝ، اﻣﻴﺮ ﻭ ﻳﺎ ﻭﺯﻳﺮ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺭ ﺩﻓﺎﻉ اﺯ اﻭﺯﺑﻴﻚ، ﺗﻮﺭﻛﻤﻦ، اﻳﻤﺎﻕ و ﻧﻮﺭﺳﺘﺎنی ﺑﺮﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺧﻮاﺳﺖ.

         ﻣﻦ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻗﺼﻪ ﺑﺰﺭﮔﻮاﺭ ﻃﺮاﺯ اﻭﻝ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮﺭی ﮔﻮﺵ ﺟﺎﻥ ﺩاﺩﻩ ﺑﻮﺩﻡ ﺑﻪ اﻳﺸﺎﻥ ﮔﻔﺘﻢ: «ﺟﻨﺎﺏ ﺭﻳﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮﺭ ﻭﻗﺖ ﻭ ﺯﻣﺎﻥ ﻣﻂﺎﻟﻌﻪ ﺭا ﻧﺪاﺭﻧﺪ ﻭرﻧﻪ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﻋﺮبی ﺭا ﻛﻪ ﻣﻴﮕﻮﻳﻨﺪ: اﻟﺪﻳﻦ ﻋﻨﺪاﻟﻌﺮﺏ، اﻟﺪﻭلة ﻭاﻟﻨﻆﺎﻣﻴﻪ ﻋﻨﺪاﻟﺘُﺮﻙ، اﻻﺩﺏ ﻋﻨﺪاﻟﻔﺮﺱ. (ﺩﻳﻦ ﺩﺭ ﻋﺭﺑﻬﺎ، ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﻧﻆﺎمی ﮔﺮی ﺩﺭ ﺗﻮﺭﻛﺎﻥ ﻭ اﺩﺏ ﺩﺭ ﻓﺎﺭﺱ ﻫﺎ) ﺭا ﺣﺘﻤﺎً ﺑﻪ ﺣﺎﻓﻆﻪ ﻣﻴﺴﭙﺎﺭﻳﺪﻧﺪ.»

         اﻳﻦ اﺳﺖ ﻭاﻗﻌﻴﺖ ﻣﻮﺟﻮﺩ ملتی ﺑﻨﺎﻡ اﻓﻐﺎﻥ ﻭ ﻛﺸﻮﺭی ﺑﻨﺎﻡ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻭ ﺑﻨﺎﺑﺮﻳﻦ ﺑﻴﺠﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ ﻣﺎ ﻫﻤﻪ اﻓﻐﺎﻧﻴﻢ ﻭ ﻣﻠﺖ ﻭاﺣﺪ.

         ﻳﻚ ﻧﻤﻮنۀ ﻣﻠﺖ ﺳﺎﺯی ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎ؛ ﺗﻮﺭﻛﻬﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺯ 70% ﻛُﻞ ﻧﻔﻮﺱ 75 ﻣﻠﻴﻮنی ﺗﺭکیۀ اﻣﺮﻭﺯی ﺭا ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻴﺪﻫﻨﺪ. اﻣﺎ، ﺻﺪﺭاﻋﻆﻢ فعلی ﺗﺭﻛﻴﻪ ﻛﻪ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺳﻪ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺑﺎ اﺧﺬ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺯ 50% آﺭا، ﺭﻫﺒﺮی آﻥ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﻌﻆﻢ ﺭا ﺑﺪﺳﺖ آﻭﺭﺩ، ﻣﻨﺴﻮﺏ ﺑﻪ اﻗﻠﻴﺖ ﮔُﺮﺝ ﻫﺎی ﺗﺭﻛﻴﻪ ﺩاﻧﺴﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻭ ﺧﺎﻧﻤﺶ اﺯ ﻋﺮﺏ ﻫﺎی ﺗﺭکیه اﺳﺖ. ﮔُﺮجی ﻫﺎ ﺣﺪﻭﺩ 0.46% ﻧﻔﻮﺱ ﺗﺭﻛﻴﻪ ﺭا ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻴﺪﻫﻨﺪ. یعنی اﺯ هر 200 نفر، ﺣﺪﻭﺩ ﻳﻜﻨﻔﺮ. ﺻﺪﺭاﻋﻆﻢ فعلی ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻣﺤﺒﻮﺏ ﻭ ﻣﻮﻓﻖ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺗﺭﻛﻴﻪ ﺑﻠﻜﻪ ﺟﻬﺎﻥ اﺳﺖ. آﻳﺎ ﻳﻚ ﭼﻨﻴﻦ ﭼﻴﺰی ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺼﻮﺭ اﺳﺖ؟

         ﺗﻮﺭﻛﻬﺎ (اﻭﺯﺑﻴﻚ، ﺗﻮﺭﻛﻤﻦ، اﻭﻳﻤﺎﻕ، ﺑﻴﺎﺕ، ﻗﺮﻏﺰ...) ﻛﻪ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺩﺭﺧﺸﺎﻥ ﺗﺎﺭیخی ﺩﺭ ﺩﻭﻟﺘﺪاﺭی، ﺑﻪ ﺑﺎﻭﺭ ﻭ ﺫﻫﻨﻴﺖ ﺧﺴﺮﻭ اﻓﻐﺎنی ﺳﺰاﻭاﺭ ﻋﻬﺪﻩ ﻭﺯاﺭﺕ ﺩﻓﺎﻉ ﻭ ﻳﺎ ﺩاﺧﻠﻪ ﻭ ﻳﺎ اﻣﻨﻴﺖ ﻫﺎی اﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺩاﻧﺴﺘﻪ ﻧﺸﻮﻧﺪ. آیا اﻳﻦ «اﻓﻐﺎﻥﻫﺎ» ﻗﺎﺩﺭ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮﺩ ﺑﺎ اﻓﻐﺎﻥ ﻫﺎی ﺩﻳﮕﺮ ﻛﻪ ﻣﻴﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻭﺯﺭای ﺩاﺧﻠﻪ و ﺩﻓﺎﻉ ﺷﻮﻧﺪ، ﻣﺎﻟﻴﻪ ﺭا ﺗﺻﺎﺣﺐ ﻛﻨﻨﺪ، ﺭﻳﻴﺲ ﻋﻤﻮمی اﻣﻨﻴﺖ ﺷﻮﻧﺪ، ﺭﻭأﺳﺎی ﺑﺎﻧﻜﻬﺎی ﻛﺷﻮﺭ ﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﻳﺎ اﻓﻐﺎﻧﻬﺎیی ﻛﻪ ﺧﻮﺩ ﺭا ﻣﺎﺩﺭﺯاﺩ ﭘﺎﺩﺷﺎﻩ، ﺭﻳﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮﺭ، منشی ﻋﻤﻮمی، اﻣﻴﺮاﻟﻤﻮﻣﻨﻴﻦ ﻭ ﻭﻟﺴﻤﺸﺮ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻣﻴﺪاﻧﻨﺪ، ﺣﻘﻮﻕ ﻣﺴﺎﻭی ﺩاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ؟ ﺑﺎﺯ ﻫﻢ، طبیعی اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻪ!

         ﭘﺲ ﺧﻮﺏ اﺳﺖ. ﺗﺎ ﻭﻗﺘﻴﻜﻪ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎ، ﺷﺮاﻳﻄ، ﺫﻫﻨﻴﺖ ﻫﺎ ﻫﻤﻪ اﻓﻐﺎنی ﻧﺸﺪﻩ اﻧﺪ، ﺗﻮﺭﻙ باقی ﺑﻤﺎﻧﻴﻢ، ﺗﺎجیک ﺑﺎﺷﻴﻢ، ﺑﻪ ﻫﺰاﺭﻩ ﻭ ﺗﻮﺭﻙ ﺑﻮﺩﻥ ﺧﻮﻳﺶ اﻓﺘﺨﺎﺭ ﻭﺭﺯﻳﻢ، ﭘﺸﺘﻮﻥ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﻭ ﻧﻮﺭﺳﺘﺎنی. اﻣﺎ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ ﺭا ﺑﺸﻨﺎﺳﻴﻢ ﻭ ﺑﻪ ﺣﻘﻮﻕ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ اﺣﺘﺮاﻡ ﻗﺎﻳﻞ ﺷﻮﻳﻢ ﻭ اﺯ اﻧﺤﺼﺎﺭ ﻗﻮمی ﻭ ﺯﺑﺎنی ﺩﺳﺖ ﺑﺮﺩاﺭﻳﻢ ﻭ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺧﻮﻳﺶ ﺭا اﺯ ﺳﺮ ﺑﻨﻮﻳﺴﻴﻢ. اﻳﻦ اﺳﺖ ﺭاﻩ ﻣﻠﺖ ﺷﺪﻥ، اﻳﻨﺴﺖ اﻓﻐﺎﻥ ﺷﺪﻥ ﻭ ﺩﺭ آﺧﺮ اﻳﻨﺴﺖ اﻧﺴﺎﻥ ﺷﺪﻥ. ﺩﺭ ﻏﻴﺮ آن «ﺑﻪ ﺣﻠﻮا ﮔﻔﺘﻦ ﺩﻫﻦ ﺷﻴﺮﻳﻦ ﻧﻤﻴﺸﻮﺩ.» ﺷﻌﺎﺭ ﻏﻴﺮ ﺻﺎﺩﻗﺎﻧﻪ «ﻫﻤﻪ یکی ﻫﺴﺘﻴﻢ و اﻓﻐﺎﻥ ﻫﺴﺘﻴﻢ» ﺳﺮاﺏ ﻭ ﺧﻴﺎﻝ اﺳﺖ ﻣﮕﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﻛﻨﺪﻫﺎﺭی به ﻣﺰاﺭی ﻭ ﺑﺪخشی، ﻛﻨﺮی ﻭ ﭘﻜﺘﻴﺎ ﻭاﻝ ﺑﻪ ﺑﺎﻣﻴﺎنی ﻭ ﻫﺮاتی ﻭ ﺑﺮﻋﻜﺲ آن، ﺭای ﺩﻫﺪ، اﺣﺘﺮاﻡ ﮔﺬاﺭﺩ ﻭ ﻗﺪﺭﺕ ﺩﻭلتی را ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﻨﺪ ﻭ ﻧﭙﺮﺳﺪ ﻛﻪ ﭘﺸﺘﻮﻥ اﺳﺖ ﻳﺎ ﺗﺎجیک. ﺩﺭ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺗﻨﻬﺎ ﻛﻨﺪﻫﺎﺭ، ﭘﻜﺘﻴﺎ ﻭ ﻧﻨﮕﺮﻫﺎﺭ ﻟﻮی ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﺑﺰﺭگی ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺑﺰﺭگ بینی ﻫﻢ ﻧﻴﺴﺖ. ﻟﻮی و ﺑﺰﺭگ ﻛﺴﺎنی اﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻗﺮﻥ 21 اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻓﻘﻴﺮ ﻭ ﺟﻨﮕﺰﺩﻩ ﻭ اﻗﻮاﻡ ﺳﺎﻛﻦ آنرا ﺑﺎ ﺭاﻫﻜﺎﺭ ﻫﺎی ﻣﺪﺭﻥ اﺳﻼمی ﻭ اﻧﺴﺎنی ﺑﻪ ﺳﻮی ﺗﻌﺎلی ﻭ ﺭﻓﺎﻩ ﺭﻫﻨﻤﻮﻥ ﺷﻮﺩ.

ﺑﻪ اﻣﻴﺪ آﻧﺮﻭﺯ!

نگارنده: استاد سردارمحمد ﺭﺣﻤﻦ اﻭغلی